W dniach 19 i 20 czerwca 2020 roku miało miejsce niezwykłe wydarzenie o wyjątkowej formule. W sali Domu Ludowego odbyło się „spotkanie przy kawie” z wydawcą monografii Karola Wójciaka Heródka pt. „Heródek – Novy Mit”. Z tej okazji wydawca oraz wielu autorów tekstów o Heródku mogli się spotkać, pogawędzić i odebrać sobie egzemplarz monografii. W sali Domu Ludowego, aby uniknąć zgromadzeń, organizatorzy spotkania (Stowarzyszenie Rozwoju Orawy i Gminne Centrum Kultury w Lipnicy Wielkiej) wymyślili bezpieczną formułę „widełek godzinowych” gdzie na gości czekali m.in. Maja Spychaj Kubacka – redaktor naczelna monografii, Grzegorz Graff – kustosz Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Małgorzata Liśkiewicz i inni. Wydarzenie minęło w swojskiej, „heródkowej” i swobodnej atmosferze i cieszyło się niespodziewanym zainteresowaniem. Nie było chwili aby w Domu Ludowym ktoś w tym czasie nie przebywał. Dla mieszkańców Lipnicy Wielkiej, którzy współtworzyli to dzieło była to wyjątkowa chwila, kiedy np. mogli swoim imieniem i nazwiskiem podpisywać egzemplarze. A niezwykłości spotkaniu dopełniała klimatyczna dekoracja.

O książce ze strony stowarzyszeniestog.pl:
„Heródek – novy mit”
Ukazała się długo wyczekiwana monografia Karola Wójciaka Heródka z Lipnicy Wielkiej na Orawie (1892-1969), „Heródek – novy mit”. Tajemnicza i niejednoznaczna postać „lipnickiego dziada”, „rzeźbiarza prymitywisty”, „muzykanta z bożej łaski” wśród jego swojaków budzi do dzisiaj skrajne emocje. Jedno jest pewne: czy tego chcą, czy nie – Heródek stał się elementem ich dziedzictwa kulturowego, który trudno pominąć.

Zapełniona pustka
Sztuka Heródka ponad podziałami mieści się swobodnie w obszarach sztuki ludowej, naiwnej i art brut. Piękne mity zasługują na to, by je opowiadać na nowo. Po 50 latach od śmierci artysty, zostanie przypomniany i zachowany publikacją, która podejmuje próbę zebrania dotychczasowych najważniejszych opracowań i przedstawić nowe badane wątki dotyczące życia i twórczości bogoroba spod Babiej Góry. Dla tych, którzy zechcą się dopiero do nich przybliżyć, będzie to pomocne interdyscyplinarne kompendium na temat artysty. Praca zbiorowa ma charakter wielogłosu, w którym przenikają się kultura, sztuka, etnologia, regionalistyka i etnografia wraz z notacją badań terenowych. Autorzy zaproszeni do współpracy; Anna Kozak (Muzeum tatrzańskie w Zakopanem), Jadwiga Migdał, Małgorzata Liśkiewicz (Warszawa), Małgorzata Wierzbicka Wójtowicz (Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju),Grzegorz Graff (Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Stowarzyszenie STOG), Żaneta Groborz-Mazanek (Stowarzyszenie STOG), Krystian Pisowicz, Mirosław Mąka, Ewa Toboła (Fundacja Anny Dymnej Mimo Wszystko), Paulina Żądło (Stowarzyszenie Psychiatria i Sztuka im. dr Andrzeja Kowala Kraków). Redaktor naczelną jest Maja Spychaj-Kubacka (Stowarzyszenie STOG, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze O/Kraków). Autorką koncepcji graficznej publikacji jest współpracująca już ze Stowarzyszeniem STOG Barbara Janczak Studio MORF – znana jako projektantka stron herodek.pl i STOG-u.

Opowieść
Opowieść o Karolu Wójciaku Heródku została podzielona na kilka części. Na początku znajdzie się biogram bohatera napisany w oparciu o do tej pory nie omawianą dokumentację, a także historia regionu z którego pochodzi. Do tej pory życie i twórczość artysty omawiano w oderwaniu od tego kim był w kontekście historycznym. Część Stary mit ukazuje odkrycia Heródka dla świata (1959, 1967) poza Lipnicą Wielką i krótkiej popularności zakończonej niespodziewaną śmiercią artysty (1969). Będą to przedruki historycznych tekstów dotyczących artysty, z lat 1967-1972, publikowanych na łamach „Polskiej Sztuki Ludowej” i „Przekroju”.

Swojacy Heródka pamiętają Go z czasów odleglejszych niż minione pięćdziesiąt lat (1969-2019), ale ich przekazy zostały zebrane w XXI wieku – ten materiał w postaci wywiadów z lipniczanami w części Głosy tustela [gw. stąd]. Część Novy mit to próba zapisu tego, co do opowieści o Heródku wniósł projekt „Nieudany krewniak” (2012) do obecnej chwili, czyli wydania monografii artysty (2019). Po tej części wywiady z pamiętającymi Heródka, ale tym razem spoza Lipnicy Wielkiej, przyjezdnymi – Głosy stamstond [gw. stamtąd]. Ich udział w zachowywaniu dziedzictwa Wójciaka jest kluczowy. Album to poglądowy katalog 138 wizerunków rzeźb, do których udało się dotrzeć w czasie działań wokół artysty (2012-2019).

To pierwsza tego typu komasacja dzieł Heródka.
W monografii znajdzie się również część Konteksty, czyli Heródek w poezji, prozie, malarstwie, fotografii, filmie i dramacie. Widzimy artystę jako ciągle potencjalny temat – inspirację dla współczesnych.

Wydawcą publikacji jest Stowarzyszenie Rozwoju Orawy. Dotację na wydawnictwo powstające w ramach projektu „Heródek rzeźbiarz gnotków z Lipnicy Wielkiej” przyznało Ministerstwo kultury i Dziedzictwa Narodowego w programu „Kultura ludowa i tradycyjna” na lata 2018/19

foto: Bronek Kowalczyk, Grzegorz Rzepiszczak i organizatorzy